5.3 Een ander perspectief
Er zijn verschillende alternatieve metaforen denkbaar, die cryptografie in een ander perspectief plaatsen:
Cryptografie kan opgevat worden als een taal. Geen vreemde gedachte als je bedenkt dat de Amerikaanse marine in de tweede wereldoorlog Navajo-indianen gebruikte als marconisten. Door radioberichten in het Navajo te verzenden waren deze berichten praktisch ontoegankelijk voor derden. De keuze voor deze metafoor maakt het de wetgever bijna onmogelijk om cryptografie te verbieden. Het verbieden van bijvoorbeeld de "taal" RSA komt immers gevaarlijk dicht bij het verbieden van een willekeurige andere taal, omdat er geen geautoriseerde tolken voorhanden zijn.
Een voor de hand liggende metafoor is die van een safe. Een safe is een veilige plaats om persoonlijke zaken in op te bergen, die buiten het bereik van derden moeten blijven. De huidige wetgeving respecteert de beslotenheid van de safe, tenzij er gegronde redenen zijn om aan te nemen dat de inhoud zou kunnen leiden tot de oplossing van een gepleegd of te plegen delict. De rechter-commissaris is tijdens het gerechtelijk vooronderzoek tot inbeslagneming van alle daarvoor vatbare voorwerpen bevoegd.31 Bij een huiszoeking kan een aanwezige safe, eventueel met geweld, geopend worden. Ook kunnen derden gedwongen worden mee te werken aan het onderzoek en, indien zij daartoe de mogelijkheid hebben, de safe te openen. Eenzelfde mechanisme zou gebruikt kunnen worden bij cryptografie. Deze keuze garandeert geenszins dat de inhoud van berichten altijd beschikbaar gemaakt kan worden, maar daarentegen wordt de privacy in principe gerespecteerd.
Cryptografie kan ook opgevat worden als een voertuig waarmee een bericht "verplaatst" kan worden. Voertuigen zijn geen zaken die "vanzelfsprekend" verboden zijn. Wel is gebruikelijk dat de overheid bepaalt aan welke eisen ze moeten voldoen indien ze deel nemen aan het openbaar verkeer. Voertuigen zijn in onze maatschappij ook relatief makkelijk toegankelijk voor de overheid. Onze wetgeving staat routine-controles toe, waarbij zonder verdere aanleiding voertuigen en hun inhoud onderzocht kunnen worden. Evenals bij verkeersstromen zou de overheid op de informatiesnelweg routinematige verkeerscontroles kunnen uitvoeren of desnoods alle verkeer controleren zonder dat daarvoor een bijzondere aanleiding nodig is.
Deze metafoor verschuift de mogelijkheden van de wetgever van verbieden naar het in principe toegankelijk maken van informatie tijdens transport. Hoewel de inhoud van goed versleutelde berichten niet of niet makkelijk te achterhalen zal zijn, biedt deze opvatting de overheid twee belangrijke mogelijkheden. Allereerst wordt het in zekere mate mogelijk om in kaart te brengen wie met wie communiceert. Dergelijke informatie kan onder omstandigheden van groot belang zijn, ook al is de inhoud van de berichten (nog) niet duidelijk. Het tweede voordeel is dat verdachte berichten zonder voorafgaande toestemming vastgelegd kunnen worden, voor latere (pogingen tot) decodering.